Prawdopodobnie najbardziej znana piosenka Orkiestry w 3 wersjach. Żaden chyba lud na świecie nie przegapił najkrótszej nocy w roku. W kalendarzu chrześcijańskim ma ona miejsce na wigilię św. Jana, ale powszechnie zwana jest z pogańska sobótką. Aby noc sobótkowa mogła się udać, potrzebne jest ognisko, woda, wianki z kwiatów i pieśni. Teraz sobótek nikt już nie urządza, ale kto wie, gdyby ta tradycja nieprzerwanie trwała do dziś, być może śpiewanie tych starodawnych pieśni znad Narwi, o "kopieli" w "małą" noc i o dziwno-sennej historii "panny Hanny" i jej braci, wyglądałoby właśnie tak.
Taniec „Koło Jana” w wykonaniu tancerek Fundacja Belriguardo - okno na historię i sztukę. Fragment spektaklu „Dziejba leśna”. Tańczą: Gośka Wojcieszuk, Sylwia Dmowska, Justyna Kasperek, Kasia Sołtys i Klaudia Walczak. Fot. Artur "Kaktus" Żurawski.
Poniżej omówiono pierwszą wersje z CD "Czas do domu", najbardziej złożoną. W Śpiewniku pdf jest wersja ostatnia, najprostsza. Ta piosenka nie ma ustalonej formy, lecz składa się kilku tematów, męskich i żeńskich, które przeplatają się ze sobą, więc nie bardzo można ta piosenkę po prostu spisać "zwrotkami". Każdy temat ma nieco inna strukturę.
- Temat Męski 1 i 2 jest skandowany (skrót: SK) i składa się z dwóch taktów skandowania i 2 taktów pauzy w dwóch wariantach tekstowych 1 wersu.
- Temat Żeński 1 jest skandowany i składa się z 4 taktów skandowania, ale na 4 różnych wersach
- Temat Żeński 2 jest śpiewany (skrót: ŚP) i ma tyle samo słów co Męski 2, ale rozkładają się one na z 4 takty śpiewu.
- Temat Żeński 3 jest skandowany i ma takie same słowa co Męski 2, ale są one powtarzane przez wszystkie 4 takty bez pauz.
- Temat Żeńsk-Męski polega na takim samym skandowaniu jak Żeński 1 i Męski 1 ale nie 4 czy 2 wersów w kółko tylko głównej narracji piosenki i to w ten sposób, że Męski powtarza po swojemu co drugi wers Żeńskiego, ten na którym sam nie śpiewa. W ten sposób zwrotki zazębiają się. Na koniec, ponieważ Żeński śpiewa 2 x "Nocel mała, kopiel moja" oba głosy zaczynają śpiewać to samo: Temat Męski 1 i Żeński 3 (chór żeński śpiewa ciągle, a męski robi pauzy),
Niższy głos męski w skandowaniu składa się tylko z dwóch dźwięków D i C, ale jest trudny, bo C przypada na akord g-mol, więc łatwiej się go śpiewa z głosem męskim wyższym składającym się z D i G, bo wtedy C i G tworzą kwintę.
Oczywiście podział na partie męskie i żeńskie nie jest obligatoryjny. Wszyscy mogą śpiewać wszystko, ale fajniej wychodzi, jak się te tematy przydzieli różnym osobom czy grupowm, aby się poszczególne tematy włączały i wyłączały. Pod wszystkim gra się prostą sekwencję akordów:
d d d C
g g A7 d
Temat Męski 1 (skandowanie)
d
Koło Jana, koło Jana d C
g
Koło Jana, koło Jana A7 d
Temat Męski 2 (skandowanie)
Nocel mała, kopiel moja
Nocel mała, kopiel moja.
Temat Żeński 1 (skandowanie)
d
Koło Jana, koło Jana
d C
Tam dziewczęta się schodziły
g
Sobie ogień nałożyły
A7 d
Tam ich północ ciemna naszła.
Przykład: M1 (skandowanie) + Ż1 (skandowanie)
SK [Koło Jana, koło Jana
SK Koło Jana, koło Jana] d d
SK Tam dziewczęta się schodziły | d C
SK [Koło Jana, koło Jana
SK Sobie ogień nałożyły] g g
SK Tam ich północ ciemna naszła. | A7 d
Słowa Tematów: Męskiego 2 (skandowanie), Żeński 2 (śpiew) i Żeńskiego 3 (skandowanie)
Nocel mała, kopiel moja
Nocel mała, kopiel moja.
Przykład: M2 + Ż1 + Ż2
SK [Nocel mała, kopiel moja
SK Koło Jana, koło Jana
ŚP Nocel mała] d d
SK [Tam dziewczęta się schodziły
ŚP Kopiel moja] d C
SK [Nocel mała, kopiel moja
SK Sobie ogień nałożyły
ŚP Nocel mała] g g
SK [Tam ich północ ciemna naszła.
ŚP Kopiel moja] A7 d
Temat Żeńsko-Męski (skandowanie) z początkiem rozpisanym na obie partie z podziałem na kolejne zwrotki dla zaznaczenia, jak się zazębiają
1
SK [Koło Jana, koło Jana
SK Koło Jana, koło Jana] d d
SK Tam dziewczęta się schodziły | d C
SK [Sobie ogień nałożyły
SK Tam dziewczęta się schodziły] g g
SK Tam ich północ ciemna naszła. | A7 d
2
SK [Tam na górze ogień gore
SK Tam ich północ ciemna naszła.] d d
Na tej górze dwoje drzewa.| d C
Jedno drzewo, boże drzewo | g g
Na tym drzewie kolebeczka. | A7 d
3... itd.
W tej kolebce panna Hanna
Kołychali, dwa braciszki.
Kołychali, rozbombali
Rozbombali, wyrzucili.
Padła Hanna licem w ziemię
Licem w ziemię, sercem w krzemię.
I zapyta się braciszek
Czy nie zdrowiej, czy nie lepiej.
Ona mówi: "Mój braciszku
Główka boli, serce mdleje
A jak umrę, moi bracia
Pochowajcie w ogródeczku
I nasiejcie trzy ziółeczek
A jak się zjadą panowie
Będą tę ziemię łamali
Będą też mnie wspominali
Tutaj leży panna Hanna
Panna Hanna, siostra nasza"
Nocel mała, kopiel moja
Nocel mała, kopiel moja
Temat Męski 1 i Żeński 3 (skandowanie)
[Nocel mała, kopiel moja
Nocel mała, kopiel moja.] d d
Nocel mała, kopiel moja. | d C
[Nocel mała, kopiel moja
Nocel mała, kopiel moja.] g g
Nocel mała, kopiel moja. | A7 d
Całość
Wstęp instrumentalny
M1
M1 + Ż1 7x
M2 + Ż1
M2 + Ż1 + Ż2 5x
Część instrumentalna
Ż-M
M1 + Ż3
M1 + Ż3 + Ż2
M1 + Ż2 4x
Solo kongów
Solo fletów i wejście skrzypiec
M1
M1 + Ż1 8x
Rozmycie
Muzycy, instrumenty
Bogdan Bracha - skrzypce, sopiłka, śpiew
Mirosław Dutka - akordeon
Marcin Skrzypek - mandolina, śpiew
Urszula Kalita - flet poprzeczny, śpiew
Małgorzata Michalec - skrzypce
Agnieszka Kołczewska - bęben basowy, kongi, instrumenty perkusyjne
Adam Rzepliński (gościnnie) - wiolonczela
Grzegorz "Dolorez" Drozd (gościnnie) - kongi, solo na "kropelce"
reszta - śpiew
Aranżacja
W podobny sposób jak tekst, dzieli się też linia melodyczna na poszczególne powtarzające się partie, które się powtarzają i wymieniają. Pod pewnym względem jest to utwór składający się z żywych sampli.
"Sobótkowa" ma dwa charakterystyczne motywy: solo na "kropelce" (na które wpadł nasz realizator Tedeusz Mieczkowski) i po dwie ścieżki mandoliny na początku i końcu, które powstały przypadkiem: po prostu zostały nagrane 2 ścieżki początkowo do wyboru, a potem okazało się, że puszczone jednocześnie dają ciekawy efekt.